1453, Montsó
CAT SAIEI DAH H.1.3/13
Privilegi de la Reina Maria de Castella, reina d’Aragó, concedint a l’hospital de pobres, laics i malalts de la ciutat de Lleida per fer les obres necessàries per edificar intramurs, en la parròquia de Sant Llorenç, alhora que ordena que l’hospital estigui dedicat a Santa Maria i li atorga un conjunt de prerrogatives, amb la voluntat expressa que l’hospital gaudeixi dels mateixos privilegis, llibertats, immunitats i protecció que els atorgats a l’Hospital de la Santa Creu de Barcelona.
[r]
[…] generalis Regno et Corone Aragonum […] /2 […] studio exercetur nedum […] charitative i[…] etiam gratiis et favoribus opportunis quande sefert[…] vecum per dilectos regios […] legum doctorem et /3 [… gen]erales quas de presenti Montissoni celebra[…] per eandem […] missos notis re[…] expositum fuerit quem ad modum serenissima regina Maria […] Alphonsi predecessoris […] consors et locuntenentis generalis concessit dicte civitati fu-/4-[…] quoddam […] et illud non nullis gratiis decoravit quas postea serenissima regina Germana, serenissimi […] regis abaui nostri eterni nominis consors et locuntenetis gen[eralis …]m confirmavit sed etiam de novo dicte civitati concessit et aliis ipsum hospitale /5 […] dottavit cuiis tenor […] huiusmodi: Nos Germana, Dei gratia regina Aragonum, Sicilie, citra et ultra farum, Hier[usalem], Valentie, Maioricarum, Sardinie et Corsisce, comitissa Barcinone, d[uc]iss[a Atte]narum et Neopatrie, comitissa Rossilionis et Ceritanie, marchionissa Oristanni et /6 [Gociani, locuntenentis] generalis serenissimi et catholici domini regis domini et viri mei colendissimi, que iusta sunt servitium quod Dei [laudem et servitium animarum] salutem c[…]unt letu fronte nedum confirmamus sed de novo concedimus et qu[…] concedimus sane magestati nostre exposuerunt dilecti nostri Joannes de la /7 […] et P[etr]us Arnaldus Gort legum doctor cives et sindici civitatis nostre Ilerde in curiis generalibus quas de presenti Montissani celebramus […] per Serenissimam Reginam Mariam clari nominis consortem et locuntenentis generalis se[renissimi] Alphonsi Aragonum Regis etiam clari nominis concessa facultas dicte civitati /8 Ilerde constituendi et edifficandi hospitale quoddam in dicta civitate suo cum originali privilegio omni qua decet solennitate expedito seriey sequentis. Nos, Maria, Dei gratia Regina Aragonum, Sicilie, citra et ultra farum, Valentie, Hierusalem, Hungarie, Maioricarum, Sardinie et Corcisse, comitissa Barcinone, ducissa Atte-/9-narum et Neopatrie ac etiam comitissa Rossilionis et Ceritanie locuntenentis generalis serenissimi domini Regis uni et domini nostri carissimi libenter histis rebus locum damus que Dei laudem et servitium animarum salutem ac actis civitatum et locorum dicionis dicti domini Regis ac nostre concernunt. Itaque vos dilecti et fideles /10 mei paciarii probi homines et universitas civitatis Ilerde ut pro terrenis celestia et pro temporalibus eterna felici comercio mereamini ex Dei misericordia obtinere delliberaveritis constituere et edifficare seu construi et edifficare facere in dicta civitate Ilerde intus parrochiam Sancti Laurentii iuxta vel ante pensum regium /11 sive plateam de la bladeria vella eiusdem civitatis quoddam hospitale quo Christi pauperes tam sani quam infirmi conveniant et in eo piis et charitativis subsidiis recipiantur alimententur et refficiantur et iam locus ubi dictum hospitale construendum est preparet. Ad vestri humilem suplicationem pro hiis nobis factam, te-/12-nore presentis huiusmodi tam pium caritativum et salutifferum opus laudantes aprobantes et auctorizantes concedimus et licentiam ac facultatem plenarias vobis dictis paciariis probis hominibus et universitati dicte civitatis presentibus et futuris elargimentur quod ex peccuniis dicte universitatis et eius singularium et aliis piis et chari-/13-tativis subsidiis inde erogandis possitis et valeatis libere et licite et inpune hospitale construire et edifficare seu construi et edifficari facere in dicta civitate loco predesignato quod nominetur et nominari habeat hospicie Sancte Marie et in ipsius hospitalis opere superlectilibus et aliis dicto hospitali necessariis et opportu-/14-nis mitere et convertere peccunias quas vobis visum fuerit possitis, in quo procuratores seu administratores et alios officiales prout vobis videbitur eligere, constituere et ordinare ad regendum in gubernandum et administran[du]m dictum hospitale bona et res eiusdem nec non etiam bacinarios et accaptatores et alios ministros ad /15 pettendum et recipiendum a quibusvis personis devotis et fidelibus qui erogare dicto hospitale, amore Dei, voluerint elemosinas et alia caritativa subsidia tam in dicta civitate et diocesis Ilerdensi quam alibi per totam terram dictionem dicti domini regis. Preterea volentes dictum hospitale eiusque procuratores, administratores et /16 alios oficiales et ministros, bacinerios seu accaptatores gracioso prossequi favore cum hoc eodem privilegio guidatico protectionem salvaguardiam libertates, inmunitates, franquitates, gratias et prerrogativas omnes per dictum dominum Regem eiusque predecessores gloriose memorie concessas hospitali Sancte Crucis Barcinone que omnia /17 hic volumus pro expressis et insertis haberi dicto hospitali Sancte Marie dicte civitatis Ilerde eiusque administratoribus, procuratoribus, oficialibus, ministrus, bacineriisque seu accaptatoribus, concedimus delliberate et consulte. Mandamus igitur gerenti vices gubernatoris in Cathalonie principatu curie et vicario Ilerde et /18 aliis universis et singulis officialibus et subditis dicti domini Regis et nostris presentibus et futuris quod licentiam et concessionem nostras huiusmodi et alia omnia et singula pre expressa teneant firmiter et observent tener et observari faciant inviolabiliter per quoscunque et non contraveniant nec aliquem contravenire per-/19-mittant ratione aliqua sive causa in cuius rey testimonium presentem fieri iussimus regio sigillo inpendentis munitis. Datum Barcinone vicesimo septimo die augusti anno a Nativitate Domini quadringentesimo quinquagesimo tertio, regnorumque dicti domini regis Sicilie citra farum, anno decimo nono aliorum vero regnorum /20 tricesimo octavo. La Reyna Domina Regina mandauit michi Bartello Sellent pro in Diversorum locuntenentis octavo [registrata].
Fuitque per prenominatos sindicos magestati nostre humiliter suplicatum ut preinsertum privilegium et omnes libertates, facultates et prerrogativas in eo concessas et omnia et singula in eo contenta laudare, ratif-/21-ficare et confirmare de nostra solita benignitate dignaremur atque nos dicta suplicatione benigne suscepta affectantes tam pium opus gratiosis prossequi favoribus tenore presentis privilegii cunctis temporibus firmiter valituri de nostra certa sciencia delliberate et consulto preinsertum privilegium, salvaguar-/22-diam, protectionem et omnia et singula in eo contenta laudamus, aprobamus, ratifficamus et confirmamus ac quatenus opus sit de novo concedimus nostreque huiusmodi laudationis, aprobationis, ratificationis et confirmationis ac quatenus opus sit nove concessionis munimine et presidio roboramus et validamus pro-/23-ut melius et plenius hactenus usi fuerunt et sunt. Et ad maioris gratie cumulum dicto hospitali concedimus omnes gratias, libertates, franquitates et privilegia post concessionem dicti preinserti privilegii hospit[ali] Sancte C[ru]cis Barcinone per serenisimum Regem Joannem, rege in Aragone, et per regiam magestatem /24 feliciter regnantem concessas et concessa ac que in futurum concedentur quibus omnibus habitis pro insertis volumus hospitale Ilerde uti frui et gaudere omnibus privilegiis regiis concessis et concedendis dicto hospitali Sancte Crucis Barcinone ac si dicto hospitali Ilerde et illius administratoribus speciffice et no-/25-minatim concessa et concesse essent qua propter nobili magnifico consiliario dilectis et fidelibus meis gerenti vices nostri generalis gubernatoris in Cathalonia curie in super et vicario Ilerde ceterisque demum universis et singulis officialibus et subditis nostris dicimus et districte precipiendo mandamus pena floren-/26-nos auri mille a dicta quatenus huiusmodi nostram confirmationem et novam concessionem ceteraque omnia precontenta teneant firmiter et observent tenerique et inviolabiliter observari faciant et non contrafaciant se aliquem contrafacere permitant ratione aliqua sive causa si preter ire et indignationis nostre incursum /27 penam preapositam cupiunt evitare in cuius rei testimonium presentem fieri iussimus regio sigillo comuni impendentis munitis. Datum in villa Montissoni die XXVIII mensis augusti anno a Nativitate Domini millesimo quingentesimo duodecimo regnorumque dicti domini regis domini et viri mei colendissimi videlicet Sici-/28-lie ultra farum anno quadragesimo quinto Aragonum vero et aliorum tricesimo quarto Sicilie autem citra farum et Hierusalem decimo. La reyna domina Regina locuntenentis generalis mandauit michi Petro Joanni. Visum per Augustinum, vicecancellarium. Visum per Ferrer, regium thesaurarium, in Diversorum XVI [folio] LXX registrata.
Fueritque etiam per dictos sindicos no-/29-bis humilime suplicatum quatis privilegia regia preinserta et omnia et singula in eis contenta iuxta illorum seriem et tenorem laudare aprobare ratificare et confirmare ac quatis opus sit de novo concedere ex nostra solita benignitate et munificentia digneremur nos vero predecessorum nostrorum vestigia insequi volentes qui-/30-bus regie munificentie ac charitatis opera erga huiusmodi domos et loca pia non nunque exercere mosis fuit tenore presentis nostri privilegii cunctis temporibus firmiter valituri ex certa nostra scientia delliberate et ensulto regiaque auctoritate plenissima qua fungimur privilegia preinserta salvaguardiam protectionem et /31 omnia et singula in eis et unoquoque eorum contenta a prima eorum linea usque ad ultimam iuxta illorum seriem et tenorem dicto hospitali seu administratoribus eiusdem presentibus et futuris nomine eiusdem laudamus, aprobamus, ratifficamus et confirmamus ac quatis opus sit de novo concedimus nostreque huiusmodi laudatio-/32-nis, aprobationis, ratificationis et confirmationis ac quatenus opus sit nove concessionis munimine seu presidio roboramus et validamus sint melius plenius hucusque usi fuerunt et sunt in posessione volentes et expresse decernentes quod presens nostra confirmatio, laudatio, approbatio, ratifficatio et quatis opus sit nova conces-/33-sio sit et esse debeat dicto hospitali ac illius administratoribus presentibus et futuris utilis valida fructuosa atque proficua nullumque sentiens in iudicio vel extra diminutionis obiectum dubietatis involuerun aut noxe alterius cuiuslibet detrimentum sed in suo semper robore et firmitate permaneant quo circa /34 illustrisimi nobili magnifico consiliario dilectis et fidelibus regiis futuro locuntenentis et capitaneo generali gerenti vices nostras generalis gubernatoris in Cathalonie principatu curie in super et vicario Ilerde ceterisque demum universis et singulis oficialibus et subditis nostris ad quos spectet dictorumque oficialium locuntenenti presentibus et /35 futuris dicimus et districte precipiendo mandamus pena florentinorum auri mille adiecta quatis huiusmodi nostram laudationem, aprobationem, ratificationem et confirmationem et quatis opus sit novam concessionem preinsertaque regia privilegia ac omnia et singula in eis et unoquoque eorun contenta iuxta illorum seriem et te-/36-norem teneant firmiter et observent tenerique et inviolabiliter observari faciant et non contrafaciant vel veniant aut aliquem contrafacere vel venire permittant ratione aliqua siue causa pro quanto gratia regia et nostra illis chara est et preter ire et indignationis regie et nostre incursum penam preapositam cupiunt /37 evitare in cuius rei testimonium presentem fieri iussimus regio comuni sigillo impendenti munitam.
Datum Montissoni, die duodecima mensis novembris anno a Nativitate Domini millesimo quingentesimo quadragesimo septimo, Imperii Cesaree Maestatis et Regis domini nostri, anno vicesimo nono regnorum autem videlicet /38 regine avie et domine nostre colendissime Castelle, Legionis, Granate et cetera quadragessimo quarto Navarre trigesimo tertio Aragonum vero utriusque Sicilie, Hierusalem et aliorum trigesimo secundo regis vero omnium trigesimo secundo. /39
Vidit Sorribes. Registratum. Dominus Princeps mandauit mihi Philippo Augustino Masio. /40 Visum per Sorribes regentem cancelleriam generalem thesaurarium. /41 Urgelles et Camacho etiam regentes cancellariam et Pere-/42-lium pro conservatore generali.
[v]
Confirma vuestra Alteza y de nuevo concede al hospital de Lérida /2 dos privilegios de las serenísimas Reynas María y Germana aquí /3 insertos segun d·ellos han stado y stán en possessión.
Powered by Froala Editor